گفت و گويم با ايرنا درباره جشن پنجه پيتک در البرز

پنجه پيتک يادگاري از جشن هاي کهن ايراني در طالقان 

کد خبر: |  82493067 (5923763) تاريخ خبر: ساعت 10:30 :

کرج - ايرنا - پژوهشگر و البرزپژوه گفت که تا 2 دهه پيش در منطقه طالقان از توابع استان البرز 5 روز در فصل بهار هر سال را با عنوان «پنجه پيتک» به شمار مي آوردند که در آن روزها به گردش در طبيعت مي رفتند. حسين عسکري روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ايرنا افزود: پنجه پيتک را از روزهاي 21 تا 25 فروردين ماه هر سال نامگذاري کرده بودند که اين 5 روز را آخر سال به شمار مي آوردند که جزء عمرشان محسوب نمي شد. وي با بيان اينکه مردم طالقان در اين 5 روز همانند سيزده بدر (روز طبيعت) به شادي مي پرداختند، اظهار داشت: اين آيين هم اکنون به صورت پراکنده در اين منطقه برگزار مي شود. وي گفت: مردم طالقان از 21 تا 24 فروردين ماه يعني 4 روز اول پنجه را به آماده کردن مقدمات برگزاري جشن پنجه پيتک اختصاص مي دادند و روز آخر يعني روز 25 فروردين را پنجه مي گرفتند.

عسکري ادامه داد: گردش در خارج از روستا، دست کشيدن از کار، آراستن و پاکيزگي خود و خانه ها، پرهيز از خواب و کسالت، تبديل کدورت ها به صلح و دوستي، خوردن 25 نوع خوراکي به جهت گذشت 25 روز از نوروز با احتساب آب، نمک، نان و ادويه جزء آن خوراکي ها و پرهيز از آزار جانداران از جمله رفتارهاي طالقاني ها در جشن پنجه پيتک است. اين البرزپژوه افزود: در روزگاران گذشته که هنوز استفاده از تقويم ماه هاي خورشيدي رواج چنداني نداشت، تقويم 2 سوي دامنه هاي البرز به ويژه منطقه طالقان واقع در استان البرز به اين صورت محاسبه مي شد که هر ماه را 30 روز حساب مي کردند که به اين ترتيب سال، 360 روزه مي شده و 5 روز باقيمانده از 365 روز سال خورشيدي را جزء ايام عمر خود محسوب نمي کردند. وي با اشاره به اينکه در زبان عربي به اين 5 روز اضافه بر تقويم ديلمي، «خمسه مسترقه» مي گفتند، بيان داشت: ماه هاي اين تقويم به گويش محلي عبارتند از اول ماه، سيا ماه، ديه ماه، ورفن ماه، نوروز ماه، تن شور ماه، کرج ماه، هري ماه، تير ماه، مردال ماه، شريرماه و امير ماه.

عسکري ادامه داد: درباره 360 روز بودن اين تقويم که بر خلاف ماه هاي خورشيدي از نظر مطابقت ماه با فصل فرق داشت، گفته اند رواج دهندگان آن 5 روز اول را جزء سال جديد به حساب نمي آوردند تا ساير ماه ها 30 روزه شود. وي گفت: شايد نمي توانستند ماه هاي نيم سال اول را 31 روزه محاسبه کنند به همين دليل وقتي 5 روز اول سال را به سال ديلمي مي افزاييم سال 365 روز به دست مي آيد. وي افزود: همچنين اهالي روستاي مهران طالقان، حدود يک قرن و نيم است که همه ساله و بر اساس تقويم ديلمي، آخرين جمعه تيرماه را به مناسبت سالگرد شهادت حضرت امام حسين (ع) سوگواري مي کنند که مشهور به «عاشوراي قديم» است.

6156/ 6155 خبرنگار: نوشين طهماسبي ** انتشار دهنده: محمد عزيزپور

خبر فوق در وب سايت خبرگزاري ايرنا

روزنامه پيام سپيدار، سال 12، ش 691، 28 فروردين 1396، ص 8 

هفته نامه ابرار البرز، سال 2، ش 53، 31 فروردين 1396، ص 4